Overbought là gì? Khi một tài sản rơi vào trạng thái quá mua sẽ cho thấy giá đã tăng mạnh và có khả năng đạt đến vùng quá cao so với giá trị thực. Đây thường là dấu hiệu tiềm ẩn về một đợt điều chỉnh hoặc đảo chiều sắp diễn ra. Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư vẫn cố gắng phân tích xem tín hiệu overbought có thực sự ảnh hưởng đến chiến lược giao dịch của họ hay không. Vậy làm thế nào để tối ưu giao dịch khi thị trường rơi vào trạng thái overbought? Hãy cùng khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây.
Overbought là gì?
Overbought đề cập đến tình trạng giá tài sản tăng mạnh và vượt xa giá trị nội tại của nó. Điều này thường xuất hiện khi thị trường chịu tác động từ các yếu tố bên ngoài như tin tức, sự kiện lớn, báo cáo tài chính hoặc xu hướng chung. Ví dụ như trường hợp Bitcoin từng lao dốc sau một dòng tweet trên X của tỷ phú Elon Musk cho thấy tác động mạnh mẽ của tin tức đến trạng thái quá mua của tài sản.
Khi một tài sản rơi vào trạng thái overbought, điều đó có nghĩa là giá đã trải qua một đợt tăng kéo dài khiến nó bị giao dịch ở mức cao hơn giá trị thực. Điều này thường dẫn đến tâm lý thị trường cho rằng tài sản đang bị định giá quá cao, thúc đẩy các nhà đầu tư chốt lời và tạo ra áp lực bán mạnh. Kết quả là thị trường có thể xuất hiện những đợt điều chỉnh sâu đẩy giá tài sản đi xuống và hình thành một xu hướng đảo chiều.
Cách hoạt động của mức quá mua trên thị trường như thế nào?
Trong thị trường nói chung, giá tài sản biến động liên tục và khó đoán. Sau mỗi đợt tăng hoặc giảm mạnh, thị trường thường có xu hướng điều chỉnh để cân bằng lại giá trị. Do đó, việc phân tích biến động giá nhằm xác định xu hướng hiện tại và tìm điểm đảo chiều là một phần quan trọng trong giao dịch.
Mức quá mua (overbought) và quá bán (oversold) có thể được hình dung như một sợi dây cao su trong thị trường tài chính. Vậy, overbought hoạt động như thế nào?
Hãy tưởng tượng một sợi dây chun bị kéo căng. Khi bạn buông tay, nó sẽ co lại về trạng thái ban đầu. Thời gian để dây trở lại trạng thái cân bằng phụ thuộc vào lực kéo ban đầu khiến tốc độ phục hồi càng nhanh.
Tương tự, khi giá bị đẩy lên vùng quá mua thì xác suất quay trở lại vùng cân bằng là rất cao. Đà tăng càng mạnh, khả năng điều chỉnh hoặc đảo chiều càng lớn.
Dưới đây là một ví dụ minh họa thực tế về trạng thái quá mua:
Khi giá tăng cao mà không có sự điều chỉnh thích hợp, điều này cho thấy lực mua đang chiếm ưu thế, nhưng cũng đồng thời tiềm ẩn nguy cơ điều chỉnh hoặc đảo chiều nếu áp lực chốt lời xuất hiện. Hình minh họa trên phản ánh sự mất cân bằng giữa cung và cầu, khi áp lực mua đẩy giá lên quá mức mà chưa có sự điều chỉnh cần thiết dẫn đến trạng thái quá mua trên thị trường.
Cách nhận biết thị trường đang ở trạng thái Overbought
Như đã đề cập, sự biến động không ngừng theo hướng tăng mạnh có thể là tín hiệu của trạng thái quá mua. Tuy nhiên, làm thế nào để xác định chính xác mức độ mà tại đó thị trường có khả năng đảo chiều? Liệu có cần sử dụng riêng chỉ báo quá mua hay không?
Một trong những cách đơn giản nhất để nhận biết thị trường overbought là theo dõi diễn biến giá trên biểu đồ. Khi giá tài sản liên tục tăng và chạm đến vùng kháng cự quan trọng, nhưng chưa có sự điều chỉnh đáng kể, đó có thể là dấu hiệu của trạng thái quá mua.
Thông thường, tại vùng kháng cự mạnh, giá sẽ có xu hướng bị đẩy xuống do áp lực chốt lời từ nhà đầu tư. Tuy nhiên, nếu có lực mua lớn hỗ trợ, giá có thể tiếp tục tăng trở lại. Quan sát các mô hình giá trong quá khứ cũng giúp xác định khả năng đảo chiều.
Hình minh họa bên dưới sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách phát hiện trạng thái overbought trên thị trường.
Quan sát biểu đồ giá là một trong những cách cơ bản để nhận biết thị trường đang ở trạng thái overbought. Tuy nhiên, phương pháp này có một hạn chế lớn là rất khó xác định liệu giá có đảo chiều ngay hay chỉ đang đi ngang trước khi tiếp tục xu hướng.
Chính vì vậy, nhiều nhà giao dịch thường kết hợp sử dụng các chỉ báo kỹ thuật, đặc biệt là các chỉ báo dao động như RSI (Relative Strength Index) hoặc Stochastic Oscillator. Những công cụ này giúp đánh giá mức độ quá mua của tài sản, từ đó tăng khả năng xác định điểm đảo chiều tiềm năng.
Chỉ báo RSI và phạm vi quá mua
Chỉ số sức mạnh tương đối (RSI – Relative Strength Index) là một trong những công cụ phổ biến nhất để đo lường trạng thái overbought. RSI thuộc nhóm chỉ báo dao động giúp nhà giao dịch đánh giá động lượng giá và xác định khi nào tài sản có khả năng bị định giá quá cao.
Chỉ báo RSI dao động trong khoảng từ 0 đến 100. Khi RSI vượt ngưỡng 70, thị trường được coi là đang trong trạng thái quá mua báo hiệu khả năng điều chỉnh hoặc đảo chiều.
Cách sử dụng RSI để phát hiện Overbought cụ thể như sau:
- Xác định vùng kháng cự trên biểu đồ giá: Khi giá tiếp cận một mức kháng cự mạnh, khả năng xảy ra điều chỉnh sẽ cao hơn.
- Kiểm tra chỉ báo RSI: Nếu RSI cũng vượt 70, điều này củng cố thêm tín hiệu rằng thị trường đang trong trạng thái quá mua.
Hình minh họa trên cho thấy Bitcoin đã chạm đến vùng kháng cự quan trọng, đồng thời RSI cũng vượt mốc 70. Khi cả hai tín hiệu này cùng xuất hiện, khả năng thị trường chịu áp lực bán mạnh và điều chỉnh giảm sẽ cao hơn.
Chỉ báo Stochastic và mức overbought
Chỉ báo Stochastic Oscillator hoạt động tương tự như RSI nhưng có một điểm khác biệt quan trọng là ngưỡng quá mua của Stochastic là 80 thay vì 70 như RSI.
Cách Stochastic xác định trạng thái overbought cụ thể như sau:
- Chỉ báo này dao động trong phạm vi từ 0 đến 100.
- Khi Stochastic vượt ngưỡng 80, thị trường được coi là quá mua báo hiệu khả năng đảo chiều.
- Ngược lại, khi Stochastic giảm xuống dưới 20 thì thị trường rơi vào trạng thái quá bán.
Sử dụng chỉ báo Stochastic để nhận diện vùng quá mua: Khi chỉ báo Stochastic vượt qua ngưỡng 80, nhà giao dịch nên chờ tín hiệu xác nhận sự đảo chiều trước khi thực hiện giao dịch. Đồng thời, hãy kết hợp tín hiệu này với các mức kháng cự trên biểu đồ giá sẽ nâng cao độ tin cậy của tín hiệu giao dịch.
So sánh chỉ báo RSI và MACD – Cái nào tốt hơn khi xác định overbought?
Cả RSI và MACD đều là những công cụ quan trọng để xác định xu hướng và tìm kiếm điểm đảo chiều trong thị trường. Tuy nhiên, xét về độ tin cậy trong việc phát hiện trạng thái quá mua, RSI được đánh giá cao hơn MACD. Trong đó:
- RSI tập trung vào động lượng giá, đo lường mức độ mua bán quá mức bằng cách so sánh sức mạnh tương đối giữa các đợt tăng và giảm. Điều này giúp RSI đưa ra tín hiệu rõ ràng hơn về việc tài sản có bị định giá quá cao hay không.
- MACD chủ yếu đo lường sự phân kỳ/hội tụ của đường trung bình động và giúp phát hiện xu hướng nhưng đôi khi bị trễ so với biến động giá thực tế.
- Theo thống kê, RSI có tỷ lệ thành công cao hơn trong việc xác định overbought, đồng thời ít đưa ra tín hiệu nhiễu hơn MACD.
Dù không hiệu quả bằng RSI trong việc nhận diện vùng quá mua, nhưng MACD lại hoạt động tốt trong việc xác nhận xu hướng và tìm điểm giao cắt giữa các đường trung bình động. Khi sử dụng MACD trong các tình huống phù hợp, nó vẫn là một công cụ hữu ích.
Nếu mục tiêu của bạn là tìm điểm overbought, RSI sẽ là lựa chọn tốt hơn MACD. Tuy nhiên, việc kết hợp cả hai chỉ báo có thể mang lại góc nhìn toàn diện hơn về thị trường.
Mức độ tin cậy của tín hiệu Overbought trong thị trường là như thế nào?
Trong các giao dịch, các trader thường sử dụng các công cụ phân tích kỹ thuật để dự đoán biến động giá dựa trên dữ liệu lịch sử. Việc áp dụng phương pháp giao dịch dựa trên xác suất sẽ giúp các trader tăng khả năng thành công.
Khi xem xét các mức Overbought, mục tiêu của trader là kết hợp chúng với chiến lược giao dịch của mình, từ đó gia tăng cơ hội lợi nhuận. Tuy nhiên, nếu chỉ phụ thuộc vào một chỉ báo đơn lẻ như RSI hay Stochastic thì khả năng thua lỗ của trader sẽ tăng cao.
Vậy, chỉ số dao động có hiệu quả tốt nhất khi được sử dụng như thế nào?
Cách áp dụng hiệu quả nhất là kết hợp chỉ báo dao động với phân tích hành động giá và xác nhận từ các chỉ báo phụ. Phương pháp này giúp tăng độ chính xác của dự báo thị trường.
Ví dụ, nếu bạn là một trader theo phong cách giao dịch hành động giá, bạn sẽ nhận diện được xu hướng của thị trường và chỉ thực hiện giao dịch khi giá chạm đến ngưỡng hỗ trợ trong xu hướng tăng.
Trong trường hợp này, khi giá tăng đến mức hỗ trợ và RSI đạt mức 30, trader có thể xác định rằng khả năng giá sẽ tiếp tục tăng mạnh là rất cao.
Khi trader đánh giá độ tin cậy của tín hiệu Overbought, những mức này có thể trở thành phần quan trọng trong chiến lược đầu tư. Tuy nhiên, trader cần linh hoạt trong việc áp dụng các công cụ phân tích kỹ thuật khác nhau để đạt được mục tiêu đầu tư của mình. Hầu hết các chỉ báo xung lượng hoạt động hiệu quả khi giá di chuyển theo xu hướng rõ ràng. Điều quan trọng mà trader cần nhớ là công cụ thiết yếu để bổ sung vào bộ công cụ giao dịch của mình chính là mức giá, vì nó phản ánh chính xác diễn biến thị trường.
Phương thức giao dịch sử dụng tín hiệu Overbought
Giao dịch trong thị trường đòi hỏi một cách tiếp cận thực tế để đạt được lợi nhuận, đặc biệt là việc áp dụng các công cụ như Overbought hay Oversold. Khi trader có thể kết hợp các kiến thức học được và chuyển chúng thành một chiến lược cụ thể dựa trên tín hiệu Overbought, bạn sẽ có thể tận dụng cơ hội để kiếm lời từ những giao dịch.
Dưới đây là một chiến lược giao dịch sinh lời hiệu quả thông qua việc sử dụng mức Overbought:
Các chỉ báo kỹ thuật được áp dụng:
- Chỉ báo Stochastic
- Đường EMA giá trị 20
- Đường SMA giá trị 200
Cách mở lệnh giao dịch cụ thể như sau:
- Xác định xu hướng dài hạn: Khi giá giao dịch trên ngưỡng SMA 200, trader có thể xác định xu hướng dài hạn là tăng giá. Ngược lại, khi giá giao dịch dưới ngưỡng SMA 200, xu hướng dài hạn sẽ là giảm giá.
- Điều kiện cho lệnh mua (Long): Đường EMA 20 phải nằm trên đường SMA 200, giá cần giao dịch dưới đường EMA 20. Theo đó, hãy chờ chỉ báo Stochastic tăng lên ngưỡng 20 để xác nhận tín hiệu mua.
- Điều kiện cho lệnh bán (Short): Đường EMA 20 phải nằm dưới đường SMA 200, giá cần giao dịch dưới đường SMA 200. Hãy chờ chỉ báo Stochastic suy giảm xuống dưới ngưỡng 80 và xác nhận tín hiệu bán.
Ở tình huống này, xu hướng chung của thị trường rõ ràng là giảm. Khi giá đã vượt qua đường 20 EMA, điều này thể hiện rằng áp lực mua trong ngắn hạn vẫn tồn tại.
Trong trường hợp thị trường giảm giá, giá sẽ tiếp tục giảm cho đến khi một cây nến giảm đóng cửa và chỉ báo Stochastic dịch chuyển xuống dưới ngưỡng 80. Đây là tín hiệu để mở vị thế bán.
Chiến lược giao dịch mở lệnh bán (Short) yêu cầu trader chờ cây nến giảm đóng cửa và chỉ báo Stochastic giảm xuống dưới ngưỡng 80 để xác nhận tín hiệu bán. Để bảo vệ vốn, stop loss nên được đặt ở trên mức cao gần nhất, tránh rủi ro không mong muốn. Khi giá di chuyển theo hướng có lợi, chốt lời tại vị trí hỗ trợ quan trọng trong ngắn hạn, nơi giá có thể đảo chiều hoặc tạm dừng giảm giúp thu về lợi nhuận từ giao dịch.
Overbought là gì? Có thể thấy vùng quá mua là một chỉ báo quan trọng trong phân tích kỹ thuật giúp trader nhận diện các khu vực giá có thể đạt đỉnh và tiềm ẩn rủi ro điều chỉnh. Đây thường là tín hiệu để cân nhắc chốt lời hoặc thoát lệnh, nhưng không nên được sử dụng đơn lẻ. Để tối ưu quyết định giao dịch, trader cần kết hợp vùng quá mua với các công cụ phân tích khác nhằm xác nhận xu hướng và giảm thiểu rủi ro nhé.
Tôi là Lê Võ Trọng Tú, một Trader Full Time với đam mê phân tích và nhiệt huyết với những con số. Hãy kết nối và chia sẻ cùng chúng tôi – TraderForex. Tôi không hứa sẽ giúp bạn “giàu nhanh”, nhưng tôi sẽ cung cấp cho bạn những “công cụ” để tạo đà phát triển tốt nhất có thể.